written by Joshua Wilwohl
illustrated by Janelle Retka
translated by Ouch Sony
edited by Simon Henderson
“Why?” I asked.
When they didn’t answer, I asked again—only louder.
“Why? Why? Why?”
I watched my parents’ faces as their eyes bulged. I knew they were trying hard not to hit me.
I asked again.
“W—”
Then it came, a slap across my cheek. I struggled to hold back tears. I mumbled something that may have been “sorry.” Mom had little patience with me at the best of times, but I preferred the force of her palm to the wooden spoon. A tool she’d bought especially. That was the ’Bodian way, she had said: Rule by fear.
“You’re almost ten years old. Please try to behave,” Dad said before he and Mom left me in a corner of the dining hall. I watched Mom bop her head to a local tune playing over the loudspeaker.
Tonight was the wedding of a longtime family friend, and I should’ve been running around with the other kids, who were now pointing their fingers at me and screaming. We were only playing when I told them the story of the monster, Besach. Maybe my roar was too scary. I didn’t care.
Now, I wanted to leave. I could feel my face burning. Not from the slap. I was mad, and it was worse than anger.
I rushed into the crowd of partygoers toward an exit, dodging silk-dressed dancers. I bumped into a waiter, who almost spilled a tray of drinks. My blood boiled, the rage was building. Most of the time, I could control it. This time, the ground shook, vibrating plates and cups on the tables. The lights blinked. No one noticed. They were too drunk or preoccupied with the music, and flickering lights were not unusual in a country like ’Bodia.
Mom and Dad would know otherwise.
I stopped at the door and crouched behind a large stack of napkin boxes. I tried hard to fight the feeling.
Then I saw them, pushing their way through the crowd. In one swoop, Dad scooped me up and held me tight against his chest as we exited onto the street.
Outside, there was no one, and it was dark. A door lamp gave off some light but on Dad’s button-down were two laser-like points casting a red glow that only I noticed.
“Don’t worry,” Dad said. “Everything’s going to be OK.”
The three of us stood there for a few minutes until the sound of a motorbike approaching startled me.
“It’s only Robert,” Mom said, referring to our driver.
As the tuk-tuk came into sight, the red glow against Dad’s shirt dimmed and disappeared. I felt my body loosen and my muscles unclench.
I smirked out of relief as we wound our way through cluttered streets towards home.
***
Robert’s real name was Rith, but he insisted we call him Robert. I didn’t know why—there were so many cooler names than Robert, if you got to choose your own. Usually, he would spend the entire trip talking to us. Now, he was bent forward and quiet.
“We can’t go on like this,” Dad said.
“That was embarrassing,” Mom said.
That feeling struck me again, like my guts were knotting together.
“None of the other kids were slapped by their mom,” I shouted.
“Be quiet,” Mom said.
My stomach shook, my muscles tightened, my jaw ached, and I could hear my teeth grinding as I bit down. The ground popped and rippled beneath us. A scream like the sound of a braking train ripped open the sky and a soft flapping noise beat overhead.
Then there was quiet.
I turned around to see an enormous snake-like creature. Its thick, oily body slithered alongside us before it swooped up with huge wings that somehow cast a shadow that made the night even blacker. One of its eyes was missing, just a bloodied hole. The other eye was cat-like, and it glowed the same shade of red that had illuminated Dad’s shirt.
I couldn’t move. I couldn’t even turn back to see if Mom and Dad were OK.
I wasn’t afraid. I felt like I recognized the monster, and the monster recognized me.
***
For years, Mom had told me how a powerful evil had taken hold of ’Bodia, an evil that took the form of a winged and snake-like monster. She called it Besach. She told me the creature fed on people’s misbehavior, hunting especially for those who don’t listen.
Once upon a time, Besach had grown so large that its wings had cast a shadow over the entire nation and its fiery breath had scorched the land. Millions of ’Bodians had perished. Eventually, people tried harder to behave and Besach grew weak, then disappeared.
***
I’d always thought Besach was a silly story told to frighten bad-mannered ’Bodian kids. But here it was, looking straight at me.
The thing opened its mouth. A slick tongue unfurled, and in its throat, I could see fire.
It hissed in sparks and then whispered my name—
I heard my parents shouting, but their voices were distant.
“Faster, Robert,” Dad was saying. “He’s out of control.”
Mom was pleading with Dad to keep a hold of me, to calm me.
Besach spoke again, its voice a low rumble—Join us.
Then came another piercing sound. The giant shadow’s wings folded above us, and the darkness exploded into blinding white flames.
I open my eyes.
“Mom? Dad?”
“It’s all right. Calm down.”
Over and over. ‘Calm down’ is all I ever hear.
I am calm.
I lean out of the tuk-tuk and look up to see the moon lurking behind the clouds. I cannot see Besach, but I know he’s not gone. I grin at the thought.
My parents are still shouting. Their faces look older.
I hear Mom call Dad a monster. He disagrees, and says she’s the monster.
I know what they really want to say.
Robert pulls up outside our apartment.
“Let’s go,” Dad says.
“Come on now,” Mom says.
I cannot resist.
“Why?”
■
Copyright © 2024
ខ្ញុំសួរថា “ហេតុអ្វី”។ នៅពេលពួកគាត់មិនឆ្លើយ ខ្ញុំក៏សួរម្តងទៀតហើយរឹតតែឮជាងមុនថា “ហេតុអ្វី? ហេតុអ្វី? ហេតុអ្វី?”។
ខ្ញុំសម្លឹងមុខម៉ាក់ប៉ារបស់ខ្ញុំ ខណៈពេលពួកគាត់បើកភ្នែកធំៗដាក់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំដឹងថា ពួកគាត់ព្យា យាមទប់ចិត្តមិនវាយខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំក៏សួរម្តងទៀត “ហេតុអ្វី”។
ភ្លាមៗនោះ រឿងកើតឡើងមែន ខ្ញុំត្រូវមួយកំផ្លៀង។ ខ្ញុំខំទប់ទឹកភ្នែក។ ខ្ញុំរអ៊ូរតិចៗ ដែលប្រ ហែលជាពាក្យ “សូមអភ័យទោស”។
ម៉ាក់ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានការអត់ធ្មត់ចំពោះខ្ញុំសោះតែម្តង ប៉ុន្តែខ្ញុំសុខចិត្តឲ្យគាត់ទះមួយកំផ្លៀងជា ជាងត្រូវនឹងស្លាបព្រាឈើដែលគាត់បានទិញ។
នេះគឺជារបៀបរបបរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលម៉ាក់ខ្ញុំនិយាយថា៖ ការគ្រប់គ្រង តាមរបៀបបំភិតបំភ័យ។
មុនពេលពួកគាត់ទាំងពីរទុកខ្ញុំចោលម្នាក់ឯងនៅជ្រុងម្ខាងក្នុងបន្ទប់ទទួលទានអាហារ លោក ប៉ា បាននិយាយថា “កូនឯងអាយុជិត១០ឆ្នាំហើយ។ សូមព្យាយាមរក្សាអាកប្បកិរិយាឲ្យបានត្រឹមត្រូវ”។
ខ្ញុំតាមសម្លឹងមើលម៉ាក់ងក់ក្បាលតាមចង្វាក់ភ្លេងដែលគេចាក់តាមឧគ្ឃោសនស័ព្ទ។
យប់នេះមានកម្មវិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មិត្តភក្តិយូរអង្វែងរបស់គ្រួសារខ្ញុំ ហើយខ្ញុំគួរតែ បាននឹងកំពុងរត់លេងជាមួយក្មេងៗដទៃទៀត ដែលនៅពេលនេះ ពួកគេ ចង្អុល មុខនិង ស្រែកដាក់ខ្ញុំ។
យើងកំពុងតែលេងជាមួយគ្នា នៅពេលនោះខ្ញុំតំណាលរឿងមួយ អំពីសត្វចម្លែកដែលគេ ហៅថា បិសាច ប្រាប់ក្មេងៗ។ ប្រហែលសំឡេងគ្រហឹមរបស់ខ្ញុំគួរឲ្យខ្លាចខ្លាំង ប៉ុន្តែខ្ញុំមិន ខ្វល់ទេ។
នៅពេលនេះ ខ្ញុំចង់ដើរចេញ។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា មុខរបស់ខ្ញុំឡើងក្រហម។ មិនមែន ដោយសារតែម៉ាក់ទះកំផ្លៀងទេ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនសប្បាយចិត្ត ហើយវាមិនមែនជាការ ខឹងធម្មតា នោះទេ។
ខ្ញុំរត់កាត់ក្រុមអ្នកចូលរួមពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍សំដៅទៅកាន់ច្រកចេញ ដោយព្យាយាមគេច ពីក្រុមអ្នករាំដែលស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ធ្វើពីសំពត់សូត្រ។ ខ្ញុំរត់បុកអ្នករត់តុម្នាក់ ដែលស្ទើរ តែធ្វើឲ្យថាសភេសជ្ជៈរបស់គាត់កំពប់។
ខ្ញុំខឹងហើយកំហឹងកាន់តែខ្លាំងឡើង ។ ជាញឹកញាប់ ខ្ញុំមិនអាចគ្រប់គ្រងអារម្មណ៍ខ្លួនឯង បានទេ។ នៅពេលនេះ ព្រះធរណីចាប់ផ្តើមរញ្ជួយ ធ្វើឲ្យចានពែងនៅលើតុញ័រ។ ពន្លឺភ្លើងភ្លឹបភ្លែតៗ។ គ្មានអ្នកណាចាប់អារម្មណ៍ទេ ពីព្រោះពួកគេស្រវឹងស្រាជោគជាំ ឬក៏កំពុងសប្បាយរីករាយជាមួយនឹងតូរ្យតន្ត្រី ហើយពន្លឺភ្លើងភ្លឹបភ្លែតបែបនេះ គឺមិនមែនជា រឿងចម្លែកទេ នៅក្នុងប្រទេសដូចជា “កម្ពុជា”។
ទោះបីជាយ៉ាងណា ម៉ាក់និងប៉ាប្រហែលធ្លាប់បានដឹងពីរឿងនេះដែរ។
ខ្ញុំឈប់នៅមាត់ទ្វារចូល ហើយក្រាបចុះនៅពីក្រោយប្រអប់ក្រដាសជូតមាត់មួយគំនរធំ។ ខ្ញុំ ខំប្រឹងទប់អារម្មណ៍។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំបានឃើញពួកគេ រត់កាត់ក្រុមមនុស្ស។
រំពេចនោះ ប៉ាបានលើកខ្ញុំឡើងហើយឱបខ្ញុំយ៉ាងណែនទៅនឹងដើមទ្រូងរបស់គាត់ ខណៈពេលខ្ញុំនិងប៉ាគេចចេញទៅលើផ្លូវ។
នៅខាងក្រៅ គ្មានមនុស្សម្នាក់ទេ ហើយងងឹតឈឹង។ អំពូលនៅជាប់នឹងទ្វារបានជះពន្លឺខ្លះ ដែរ ប៉ុន្តែនៅលើអាវពណ៌សរបស់ប៉ាមានចំណុចក្រហមដូចពន្លឺឡាស៊ែរពីរកន្លែង ដែលមាន តែខ្ញុំប៉ុណ្ណោះបានឃើញ។
ប៉ានិយាយថា “កុំបារម្ភ។ វាគ្មានបញ្ហាអ្វីទេ”។
យើងទាំងបីនាក់ឈរនៅទីនោះពីរបីនាទី រហូតដល់មានសំឡេងម៉ូតូមកដល់ធ្វើឲ្យខ្ញុំភ្ញាក់ ព្រើតតែម្តង។
ម៉ាក់បាននិយាយថា ”នោះ គឺជារ៉ូបឺត” ដោយសំដៅទៅអ្នកបើកបររបស់យើង។ ខណៈពេលរ៉ឺម៉កកង់បីចូលមកដល់ ពន្លឺក្រហមនៅលើអាវរបស់ប៉ាប្រែជាស្រអាប់ហើយរលាយបាត់ទៅ។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ស្រាលខ្លួន។ខ្ញុំញញឹមទាំងអារម្មណ៍ធូរស្បើយខណៈពេលយើងចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញតាមផ្លូវដែលមានសភាពរញ៉េរញ៉ៃ ។
***
មោះពិតរបស់ រ៉ូបឺត គឺ រិទ្ធ ប៉ុន្តែគាត់ទាមទារឲ្យពួកយើងហៅគាត់ថា រ៉ូបឺត វិញ។ ខ្ញុំមិនដឹងថា ហេតុអ្វីក៏មានឈ្មោះផ្សេងទៀតក្រៅពីឈ្នោះ រ៉ូបឺត នោះទេ បើគាត់ជ្រើសរើស យកឈ្មោះហ្នឹងដោយខ្លួនឯង។ តាមធម្មតា គាត់ចូលចិត្តនិយាយច្រើនជាមួយយើងនៅ ពេលកំពុងធ្វើដំណើរ។ ប៉ុន្តែនៅពេលនេះ គាត់ឱនចុះទៅមុខ ហើយស្ងៀមស្ងាត់តែម្តង។ លោកប៉ាបាននិយាយថា “យើងមិនអាចសួរអ៊ីចឹងទៀតទេ”។ ម៉ាក់ និយាយថា “វាគឺជាការបំបាក់មុខគាត់”។
ខ្ញុំកើតមានអារម្មណ៍ខ្មាស់អៀនជាថ្មី ហើយពោះវៀនពោះតាំងរបស់ខ្ញុំហាក់ដូចជាត្រូវគេចង ភ្ជាប់គ្នាអ៊ីចឹង។
ខ្ញុំស្រែកថា “ក្មេងដ៏ទៃទៀតមិនដែលត្រូវបានម៉ាក់របស់គេទះកំផ្លៀងនោះទេ”។
ម៉ាក់ និយាយថា “ស្ងាត់មាត់”។
ខ្ញុំបុកពោះ។ រឹងខ្លួនតែម្តង។ ខ្ញុំឈឺថ្គាម ហើយខ្ញុំអាចដឹងថា ធ្មេញរបស់ខ្ញុំកំពុងសង្កៀតគ្នា។
ព្រះធរណីចាប់ផ្តើមរញ្ជួយនិងប្រេះបែកចេញពីគ្នាខាងក្រោមជើងរបស់យើង។
សម្រែកដ៏ខ្លាំងមួយដូចជាសំឡេងរថភ្លើងកំពុងចាប់ហ្វ្រាំងលាន់ឮពេញផ្ទៃអាកាសហើយឮសូរសំឡេងភឹបៗនៅពីលើក្បាលរបស់យើង។ បន្ទាប់មកស្ងាត់ទៅវិញ។
ខ្ញុំក្រឡេកមើលជុំវិញឃើញសត្វចម្លែកមួយធំសម្បើមរូបរាងដូចជាសត្វពស់។
ដងខ្លួនដ៏ធំ និងរលើបរលោងរបស់វាពត់ពេនចុះឡើងនៅក្បែរយើង មុនពេលវាទទះស្លាបដ៏ធំហោះឡើង ទៅលើហើយជះស្រមោលធ្វើឲ្យយប់កាន់តែងងឹតជាងមុនទៅទៀត។
សត្វចម្លែកនេះមានភ្នែកម្ខាងមើលទៅដូចជារណ្តៅដែលពេញដោយឈាម ចំណែកភ្នែក របស់វាម្ខាងទៀត គឺដូចជាភ្នែកឆ្មាហើយវាបញ្ចេញពន្លឺពណ៌ក្រហមដូចពន្លឺដែលជះមកលើ អាវរបស់ប៉ាខ្ញុំដែរ។
ខ្ញុំកម្រើកខ្លួនមិនរួច។ ខ្ញុំមិនទាំងអាចបែរក្រោយមើលថា តើម៉ាក់និងប៉ាយ៉ាងម៉េចទៅ
ហើយទេ។ ខ្ញុំមិនខ្លាចទេ។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ដូចជាខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់សត្វចម្លែកនេះ ហើយសត្វចម្លែកនេះក៏ស្គាល់ខ្ញុំដែរ។
***
ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ម៉ាក់ធ្លាប់និយាយប្រាប់ខ្ញុំថា បិសាចដែលមានមហិទ្ធិរិទ្ធិខ្លាំងបាន លេបប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល ហើយបិសាចនេះមានរូបរាងដូចជាសត្វពស់និងមានស្លាប ផងដែរ។
ម៉ាក់ហៅវាថា បិសាច។ គាត់ប្រាប់ខ្ញុំថា សត្វចម្លែកនេះ ចូលចិត្តស៊ីមនុស្សណាដែលមាន អាកប្បកិរិយាមិនល្អ ហើយជាពិសេសស្វែងរកក្មេងណាដែលមិនស្តាប់បង្គាប់។
យូរៗម្តង បិសាចនេះ ប្រែកាយធំមែនទែន រហូតដល់ស្លាបរបស់វាអាចជះស្រមោលគ្រប ដណ្តប់លើប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលផង ហើយវាដកដង្ហើមចេញភ្លើងនិងធ្វើឲ្យឆេះពាស ពេញដី។ ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្លាប់រាប់លាននាក់។
ទីបំផុត ប្រជាពលរដ្ឋខិតខំធ្វើខ្លួនឲ្យល្អ ហើយបិសាចនេះក៏ចុះខ្សោយមហិទ្ធិរិទ្ធិ ហើយក៏ រលាយបាត់ទៅ។
***
ខ្ញុំតែងតែគិតថា រឿងបិសាចនេះ គឺជារឿងភូតកុហក់ដែលគេនិទាន ដើម្បីបន្លាចក្មេងៗ ខ្មែរដែលមានអាកប្បកិរិយាមិនល្អ។ ប៉ុន្តែវាកំពុងសម្លឹងមករកខ្ញុំតែម្តង។
បិសាចនេះបើកមាត់ លានអណ្តាតដ៏រលោងរបស់វា ហើយនៅបំពង់ករបស់វា ខ្ញុំអាចមើល ឃើញមានអណ្តាតភ្លើងនៅក្នុងនោះផងដែរ។
នៅពេលវាគ្រហឹមចេញអណ្តាតភ្លើង ហើយបន្ទាប់មកវាហៅឈ្មោះរបស់ខ្ញុំតិចៗថា—
ខ្ញុំឮម៉ាក់ប៉ារបស់ខ្ញុំស្រែក ប៉ុន្តែសំឡេងរបស់គាត់ហាក់ដូចជានៅឆ្ងាយ។
លោកប៉ាបាននិយាយថា “លឿនឡើង រ៉ូបឺត។ គាត់ដូចជាបាត់បង់ម្ចាស់ការ”។
ម៉ាក់ប្រាប់ប៉ាឲ្យកាន់ខ្ញុំឲ្យជាប់ ដើម្បីកុំឲ្យខ្ញុំភ័យ។ បិសាចនេះនិយាយខ្សាវៗម្តងទៀតថា
ចូលរួមជាមួយយើង។ក្រោយមកមានសំឡេងដ៏គួរឲ្យខ្លាចម្តងទៀត។
យើងឃើញស្រមោលស្លាបរបស់សត្វចម្លែកនេះបានបិទទៅវិញពីលើយើងហើយពន្លឺពណ៌ សនិងដ៏ភ្លឺចិញ្ចាចបានលេចឡើងនៅក្នុងភាពងងឹត។
ខ្ញុំបើកភ្នែករបស់ខ្ញុំ។
ហៅ “ម៉ាក់? ប៉ា?”
“មិនអីទេ។ នៅឲ្យស្ងៀម”។
ម្តងហើយម្តងទៀត។ ខ្ញុំបានឮតែពាក្យថា “នៅឲ្យស្ងៀម”។ នៅឲ្យស្ងៀម។
ខ្ញុំបានអើតកចេញពីរ៉ឺម៉កកង់បី ហើយក្រឡេកមើលទៅលើឃើញព្រះចន្ទបណ្តែតខ្លួន សន្សឹមៗខាងក្រោយពពក។ ខ្ញុំមើលមិនឃើញបិសាចទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំដឹងថា វាមិនទាន់ទៅណា ឆ្ងាយទេ។ ខ្ញុំញញឹម។
ប៉ាម៉ាក់របស់ខ្ញុំនៅតែស្រែក។ ទឹកមុខរបស់ពួកគាត់មើលទៅដូចជាចាស់ជាងមុន។
ខ្ញុំឮម៉ាក់ហៅប៉ាខ្ញុំថា សត្វចម្លែក។ ប៉ាប្រកែកហើយនិយាយថា ម៉ាក់គឺជាសត្វចម្លែក។
ខ្ញុំដឹងថា ពួកគាត់ចង់និយាយពីអ្វី។
រ៉ូបឺត បានឈប់រ៉ឺម៉កនៅខាងក្រៅផ្ទះរបស់យើង។
ប៉ានិយាយថា “តោះដើរទៅ”។
ម៉ាក់និយាយថា “លឿនឡើង”។
ខ្ញុំមិនអាចជំទាស់បាន។
“ហេតុអ្វី”៕
■
រក្សាសិទ្ធិ © 2024